Problemy finansowe Polaków — jak radzić sobie z długami?

Według danych udostępnionych przez Krajowy Rejestr Długów[i] zaległości konsumentów wpisane do rejestru wynoszą obecnie 44,2 mld zł. Czy wysoka inflacja wpłynęła na zwiększenie zadłużenia Polaków? Jak wyglądają długi osób w poszczególnych grupach wiekowych? Jak poradzić sobie z długami, jeśli już je masz? Podpowiadamy.

Jak wskazuje KRD, powody zadłużenia są różne w zależności od wieku, ale najczęściej to konsumpcyjny tryb życia oraz rosnące koszty utrzymania.

Kłopoty finansowe Polaków a wysoka inflacja

Według wstępnych GUS w kwietniu 2024 r. inflacja konsumencka wyniosła 2,4 proc., a w porównaniu do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług wzrosły o 1 proc. Jeszcze kilka miesięcy wcześniej wartość inflacji przybierała jednak kilkanaście procent. Rekordowo wysoka, niosąca za sobą podwyżki cen prądu, gazu, paliwa, produktów spożywczych oraz usług stała się jednym z powodów rosnącego zadłużenia Polaków.

Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarcze wyjaśnia: Ogromną część dochodów pochłaniają codzienne wydatki oraz stałe opłaty, jak czynsz, woda, prąd czy gaz. W rezultacie wiele osób boryka się z trudnościami ekonomicznymi. Wymusza to na nich konieczność ograniczenia wcześniejszej swobodnej konsumpcji i powinno także motywować do podejmowania bardziej świadomych decyzji finansowych.

Kłopoty z zarządzaniem finansami a wiek

Średnie zadłużenie przypadające na osobę sięga obecnie 20,6 tys. zł. Jak wyglądają długi osób w poszczególnych grupach wiekowych? Najbardziej zadłużonymi konsumentami są osoby z grupy wiekowej 36 — 65 lat. Odpowiadają oni za 75 proc. całego zadłużenia. Na drugim miejscu niechlubnego podium plasują się osoby do 35. r.ż., które mają do spłaty 5,4 mld zł, a trzecią seniorzy powyżej 65 lat z kwotą 4,3 mld zł. Niemal połowa łącznego zadłużenia Polaków notowanego w KRD należy do multidłużników mających niezapłacone zobowiązania u co najmniej trzech różnych wierzycieli.

Jak wygląda spłata zadłużeń?

Z corocznego badania moralności finansowej Polaków[ii] przeprowadzanego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych wynika, że od 2016 roku, powoli, ale systematycznie ubywa osób, które uważają, że oddawanie długów jest moralnym obowiązkiem. W 2016 roku było ich 97 proc., a w 2023 — 89 proc. Co ciekawe, większość badanych znajduje usprawiedliwienia dla konkretnych zachowań stosowanych przez dłużników, by uciec przed wierzycielami. Jak wynika z badania KRD, w pierwszej kolejności Polacy regulują czynsz (45 proc.) i raty kredytów (33 proc.). Opłacają też koszty energii (26 proc.), zakupów ratalnych i pożyczek (14 proc.).

Jak radzić sobie z długami, gdy już je mamy? Jakich błędów nie popełniać?

Chcesz wyjść z długów?

• Nie unikaj kontaktu z wierzycielem. Jeśli nie będziesz odbierał telefonu czy korespondencji, twoje długi nie znikną. Choć rozmowa z wierzycielem nie jest przyjemnością, powinna być pierwszym krokiem do rozplątania pętli zadłużenia. Pozwoli ci bowiem ułożyć nowy, dostosowany do swoich możliwości finansowych plan spłat.
• Staraj się oszczędzać. Regularne odkładanie choćby niewielkich kwot pomoże ci zbudować poduszkę finansową, która świetnie się sprawdzi w przypadku nieprzewidzianych wydatków.
• Nie spłacaj zadłużenia kolejną pożyczką. Jeśli twoja płynność finansowa pozostawia wiele do życzenia, wzięcie pożyczki na spłatę aktualnych zobowiązań może tylko pogorszyć sytuację i napędzić spiralę zadłużenia. Instytucje pożyczkowe działające etycznie i zgodnie z obowiązującym prawem nie udzielą pożyczki osobie zadłużonej, niespłacającej zobowiązań. Zwłaszcza po wejściu nowych przepisów ustawy antylichwiarskiej, są zobowiązane do rzetelnego sprawdzania zdolności kredytowej pożyczkobiorców. Osoba nieposiadająca zdolności kredytowej, zadłużona nie dostanie już ani kredytu gotówkowego w banku ani pożyczki online w instytucji pozabankowej.

Artykuł powstał we współpracy z vivus.pl

[i] https://krd.pl/centrum-prasowe/informacje-prasowe/2024/dojrzeli-do-dlugow-polacy-w-srednim-wieku-z-najwiekszymi-problemami-finansowymi

[ii] https://zpf.pl/moralnosc-finansowa-polakow/