Bony kupię, bony sprzedam, czyli PRL-owska namiastka dolara

Gospodarka realnego socjalizmu rodziła wiele tworów, które w świecie wolnego rynku nie miałyby racji bytu. Jednym z nich był eksport wewnętrzny. Nierozerwalnie łączą się z jego istnieniem bony towarowe PeKaO. Chyba każdy dorastający w czasach Polski Ludowej musiał mieć z nimi styczność chociaż raz. Dziwny to kraj, który do oficjalnego języka gospodarki włącza określenie będące błędne językowo – wszakże „eksport […]

Skok pod Orłami

Do tej pory opisywaliśmy napady na banki, których sprawcy byli pomysłowi i zuchwali, ale nie szafowali ludzkim życiem. Skok na jeden z warszawskich banków w 1964 roku to przykład przestępstwa, którego sprawcy przekroczyli tę cienką granicę. Centralny Dom Handlowy w Warszawie był zakupowym eldorado stolicy. Nowoczesny, z wielkimi oknami, kusił nie tylko pełnymi półkami, ale też luksusami, których próżno było […]

O pieniądzach polskich i pieniądzach prawdziwych. Wymiana walut w PRL

Wyjeżdżasz na wczasy na Lazurowe Wybrzeże – wymieniasz pieniądze. Spędzasz uroczy weekend w Londynie – wymieniasz pieniądze. Chcesz mieć część oszczędności w walucie innej niż krajowa – wymieniasz pieniądze. Idziesz do banku, do kantoru lub korzystasz z kantorów online, których przybywa. Ba! przed wyjazdem zagranicę wcale nie musisz odwiedzać punktu wymiany. Płacisz kartą na miejscu, a twój bank odciąga z […]

Afera podoficera

Dziś określenie „piramida finansowa” kojarzy się nam nieodmiennie z aferą Amber Gold, tymczasem oszustwa tego rodzaju były powszechne przede wszystkim u zarania polskiego kapitalizmu. Każdy marzył o tym, aby szybko się wzbogacić, prawo bankowe dopiero się rodziło, a osób chcących wykorzystać naiwność rodaków nie brakowało. Jednym z nich był niejaki Stanisław Kotarba. Mamy rok 1991. Pewex i Baltona zaczynają przyjmować […]

Wymiana czy kradzież? Reforma walutowa z 1950 roku

Jej przebieg tak mocno odcisnął się w zbiorowej pamięci Polaków, że gdy w latach 90. zapowiedziano denominację złotego, wielu starszych obywateli zareagowało z przestrachem. Przygotowano ją w tajemnicy tak ścisłej, że zaskoczyła nawet posłów PZPR. Miała dać ludowi pracującemu miast i wsi “wysokowartościową” walutę, a pozbawiła społeczeństwo 2/3 oszczędności. Taka była reforma walutowa z października 1950 roku. Mija szósty rok […]